E van Wijk Roemenië: Poort tussen Oost en West

E. van Wijk Roemenië ander land zelfde drive

Cluj, hoofdstad van Transsylvanië in Roemenië. Een regio aan de voet van de Westelijke Karpaten. Letterlijk vertaald uit het Roemeens betekent dat bergen “van de zonsondergang” of “westerse”. Die toevoeging ‘westerse’ heeft in de geschiedenis van Cluj een belangrijke rol gespeeld. Natuurlijk, we kennen Roemenië als een voormalig Oost-Europees land. Maar de hoek waar Cluj ligt was honderden jaren onderdeel van Oostenrijk-Hongarije.

En die westerse invloed proef je overal. Niet voor niets kent deze 325.000 inwoners tellende stad maar liefst zeven universiteiten. Wandel op een zonnige ochtend eens door de oude binnenstad en verwonder je over de mooiste kathedralen en fraai onderhouden klassieke gebouwen. Wat onmiddellijk opvalt: het straatbeeld wordt gedomineerd door veel jonge mensen. Fleurig en vlot gekleed. Ze hadden zomaar kunnen flaneren in Breda of Parijs. U merkt het al, de schrijver en de fotograaf van deze reportage waren danig onder de indruk van deze stad die eigenlijk alles heeft. Zoals een ideale ligging voor een internationaal transportbedrijf. Als poort tussen Oost en West bekleedt E. van Wijk Roemenië een vitale functie in de logistiek van Europa. Deze transporteur wordt geleid door een lokale directie, die samen met de familie van Wijk de onderneming opstuwt tot grote hoogten. Als je na de revolutie (1989) in 1990 hier begint met twee tweedehands truckjes en inmiddels 411 Roemenen werkgelegenheid biedt, heb je het goed gedaan. We spreken met de drie sterkhouders van het bedrijf die samen de directie vormen. Dat doen we dan in het fonkelnieuwe hotel Platinia in Cluj. Sfeervol en stijlvol aangekleed en voorzien van alle gemakken.

General manager Gabi Mircean

Voor we de familie Muresan aan het woord laten, spreken we eerst met general manager Gabi Mircean. Deze fitte vijftiger, voelt zich mentaal nog maar 24, vooruit 25 jaar, dezelfde leeftijden als zijn twee kinderen. Open blik, goedlachs. Iedere dag is anders vertelt hij. Never a dull moment. Afgelopen jaar besteedde hij veel tijd en energie aan een nieuw IT-systeem dat zowel het transportmanagementsysteem als een nieuw boekhoudsysteem omvat. Ondernemers die dit lezen, weten dat de implementatie van een nieuw IT-systeem veel energie kost. Maar ook, dat je bedrijf daar steeds grote stappen voorwaarts mee maakt.“We willen ons in alle opzichten steeds blijven verbeteren”, aldus Gabi. “We moeten onze koppositie behouden. De concurrentie slaapt niet.” Via dit nieuwe IT-systeem kan iedere vrachtwagen worden getraceerd in heel Europa. Verder kan in oneindige combinaties de prestatie per vrachtwagen worden geanalyseerd. En dat alles weer gekoppeld aan het boekhoudsysteem voor integrale facturatie, urenverantwoording en feilloos inkloppen van de in- en verkoopresultaten. Een grote investering waar het bedrijf niet voor terugschrikt. Naast IT houdt Mircean zich ook veel bezig met personeelszaken. Moeiteloos somt hij de kengetallen op. “Op kantoor en in het warehouse hebben we te maken met 3% fluctuatie en onder de chauffeurs rond de 11%. Mensen gaan dus niet snel weg. Dat komt doordat men zich gewaardeerd voelt en doordat de leiding van het bedrijf dichtbij de mensen staat. We delen dezelfde normen en waarden. Respect voor elkaars persoonlijkheid en positie en vooral ook het nakomen van afspraken. ‘As promised’, de bedrijfsslogan, geldt niet alleen voor de klanten en leveranciers maar ook voor de medewerkers. Daarnaast zijn wij een familiebedrijf, gelukkig, want ik zou niet willen ruilen met het werken bij een multinational. De lijnen zijn kort en we luisteren naar elkaar. Als je goede ideeën hebt, heb je inbreng. We hebben allemaal het 06-nummer van Paul (Muresan, red). Hij is heel benaderbaar.” Dat mensen hier graag werken komt ook doordat personeel constant geschoold wordt en de vloot steeds moderniseert. Om hun goede positie op de arbeidsmarkt te behouden, zet het bedrijf steeds meer in op moderne technieken. Storytelling van tevreden werknemers op social media is daar een van, net als een speciale website voor werkzoekende chauffeurs (www.drive4evanwijk.ro).

Gabi heeft te maken met twee families als aandeelhouder: de Van Wijken uit Nederland en de familie Muresan uit Roemenië. Is dat niet een beetje ingewikkeld al die deelbelangen? “Natuurlijk weet ik dat er twee families eigenaar zijn. Maar in de praktijk zijn we als bedrijf één familie. Dat heb ik ook gemerkt met de laatste uitbreidingen van het bedrijf die eraan komen. De vestiging hier in Cluj heeft 1,76 hectare extra grond aangekocht om extra warehouse capaciteit aan te bouwen en de kantoren van een facelift te voorzien.”

Mircean begon in 1997 bij het bedrijf als monteur en werkte zich op via allerlei functies in de garages tot zijn huidige positie. Soms mist hij de geur van de werkplaats. “Als ik te lang te veel aan mijn hoofd heb ga ik even in de garage werken. Gewoon om praktisch bezig te zijn. Daar ontspan ik van. Eerlijk gezegd merk ik dan wel dat ik onze monteurs niet meer kan bijhouden hoor. De ontwikkelingen gaan zo snel.”

Grondlegger Mircea Muresan

In 2019 deed grondlegger Mircea Muresan een stapje terug om plaats te maken voor zijn zoon Paul. “Paul staat dichter bij zijn mensen dan ik gewend was. Hij is meer flexibel.” De 66-jarige Roemeen, still going strong, maakte alles mee. Hij groeide op onder de dictatuur van Ceausescu (“Wij dachten dat het eeuwig zou duren, dat er nooit iets kon veranderen”), beleefde de revolutie en stond samen met Ad van Wijk aan de voet van wat nu een internationaal transportbedrijf van formaat is. Eens per kwartaal schuift hij aan om samen met het managementteam de bedrijfsresultaten te analyseren, input te leveren en waar nodig een kritische noot te kraken. Uiteraard is hij nauw betrokken bij de laatste investeringen en uitbreidingsplannen. Als we hem vragen hoe het allemaal begon zegt hij: “Het voelt alsof dat nog maar twee dagen geleden is.”Zijn nicht Elvira Chita, doctor in de medicijnen, bracht Mircea in contact met Ad van Wijk. Elvira kende Ad weer vanuit de hulpgoederenactie. Terugkijkend realiseert hij zich pas wat een enorme sprong hij waagde om ooit voor zichzelf te beginnen. “Er was veel vertrouwen tussen Ad en ons. We gingen stap voor stap. Dat sprak mij aan en dat was ook nodig want wij kwamen uit een andere wereld. Niet alleen geografisch. Maar vooral maatschappelijk. Wij waren murw. Dachten in controle en geslotenheid. Ad was in alles anders.” Er waren ook overeenkomsten. Muresan was goed onderlegd in techniek. ”Ad en ik deelden hetzelfde arbeidsethos.” Ondernemerschap was iets heel anders. Nieuw. In het begin moest dat aspect juist door Ad van Wijk ingebracht worden. Hollanders zijn juist heel open in wat ze waarderen, denken en vinden, dat heb je nodig in een onderneming anders kom je nooit vooruit.” En ruimte voor vooruitgang was er genoeg. Na de revolutie ging Roemenië contacten aan met de EU. “Zonder de EU redden wij het niet, aldus Mircea. In 2007 werd dit proces voltooid met een volwaardig lidmaatschap. De privatisering van de economie zorgde voor welvaartsstijging en kansen voor het nieuwe bedrijf. Gelegen in Cluj als poort tussen Oost- en West, zeker met een vliegveld in de directe nabijheid, bleek het bedrijf een schot in de roos. “Er lagen in die tijd net na de revolutie heel veel kansen voor nieuwe bedrijven. Als je zorgde voor meer kwaliteit en je afspraken nakwam, kon je gewoon winnen van de staatsbedrijven. Zoeken naar de behoefte van de markt. Ik geef je een voorbeeld. Wij werkten voor een groot schoenenbedrijf, het grootste van Roemenië. Ik zeg tegen Ad: “Wij kunnen veel meer voor deze klant betekenen als we beschikken over grotere trucks. Want zij hebben behoefte aan volume. Eigenlijk moeten we naar trucks van minimaal 100 kub in plaats van 70. Maar die zie ik hier nergens in Roemenië. Ad zegt: “Die heb ik in Nederland al in mijn vloot, binnenkort heb jij ze ook.” We rijden nog steeds voor die klant.”

Het verhaal is al vaak verteld, maar omdat het zo bijzonder is vatten we het toch nog maar even kort samen. Januari 1990 trokken Ad van Wijk en chauffeur David Timmer met hun DAF naar Roemenië. De vrachtwagen was afgeladen met hupgoederen en niet te vergeten bijbels in de Roemeense taal. Het land had lange tijd gezucht onder het bewind van dictator Nicolae Ceausescu. In december 1989 had de bevolking genoeg van hem. Er volgde een revolutie en het communisme werd ingeruild tegen een vrije democratie met marktwerking. Maar de bevolking was straatarm. Vanuit Nederland kwamen meerdere hulpacties op gang, waaronder die van Ad van Wijk, eigenlijk een initiatief van N. Van de Want, predikant in Waddinxveen. We zouden moeiteloos een boek vol kunnen schrijven over alles wat Ad daarna in Roemenië allemaal meemaakte. Het korte verhaal is dat Ad in contact kwam met de Roemeense familie Muresan. De vriendschap mondde ook uit in een zakelijke relatie. Entrepreneur als Ad was, zag hij kans samen met de Muresans een prachtig Roemeens transportbedrijf op te bouwen. Begonnen met twee Nederlandse DAF-3600 trucks met aanhangwagen, twee man personeel en een paar hectare land biedt het bedrijf inmiddels werkgelegenheid aan 411 medewerkers (waarvan 260 chauffeurs) en rijden er ruim 200 trucks af en aan door heel Europa. Naast een hoofdvestiging in Cluj beschikt het bedrijf over warehouses in Cluj en Boekarest. Het succes van Cluj is voor een belangrijk deel te verklaren uit het feit dat het bedrijf ging werken volgens Westerse kwaliteitsnormen. De constructie met het moederbedrijf in Nederland zorgde voor middelen, know how en scholing. Alle winsten werden geherinvesteerd. Andere bedrijven in Roemenië werden vaak vanuit het buitenland opgezet met buitenlandse managers. Niet bij E. van Wijk die bewust koos voor een lokale directie. Het bedrijf distribueert voor klanten in de automotive, medicijnen, chemie, als er maar sprake is van toegevoegde waarde. Bestemmingen in heel Europa (Benelux, Duitsland, Italië), Turkije en de UK. Ruwweg 20 trucks rijden naar eindstations in Roemenië en de overige 190 Europees. Gelukkig rijdt men zelden ‘op’ Oekraïne. Een geluk bij een ongeluk. Paul Muresan: “Ik kan niet zeggen dat we sinds de war business hebben verloren. Maar de dreiging is voelbaar in ons hele land. Logisch, wij zijn buren. De oorlog is bijna om de hoek. 180 kilometer hier vandaan. Des te belangrijker is de EU. Als land alleen beginnen we niets. Naast China, Amerika moeten we zorgen dat Europa als continent sterk staat.”