Sparren, steunen & sturen

Je denkt bij een familiebedrijf als E. van Wijk al gauw aan de familie. Ad van Wijk was vroeger het boegbeeld, tegenwoordig is dat zijn zoon Ewout. Maar E. van Wijk wordtbestuurd door de board, een bestuur dat naast Ad en Ewout gevormd wordt door Financieel Directeur Berthil Wever, voorzitter Kees van den Bergh en Marc Koenders. E. van Wijk werkt met een zogenaamde ‘one-tier board’.

Dit is een bestuur waarin de uitvoerders (Berthil en Ewout) samen optrekken met de toezichthouders (Ad, Kees en Marc). Zij controleren en houden toezicht zonder op de stoel van de ondernemer te gaan zitten. Een precaire positie die naast tact ook wijsheid en inzicht vergt. “Wij staan naast Ewout. Als steun en toeverlaat. Sparringpartners die een spiegel voorhouden en hem reflectie bieden.”

Dinsdagmiddag klokslag vijf uur spreken de heren met de verslaggever. Ondanks het late tijdstip lijdt de conversatie daar niet onder. Bestuurders zijn gewend om laat te vergaderen. Wat volgt is een boeiend gesprek over verantwoordelijkheden, rollen en visie.

Marc Koenders heeft binnen dit bestuur het meeste zwarte bloed in de aderen. Kent de familie Van Wijk al sinds 2001 en is verbonden aan verschillende bedrijven in de transport, logistiek en truckbusiness.
Meestal als adviseur van directeuren. Commercie, strategie, organisatie en wat hij zelf noemt “talentontwikkeling” zijn zijn kennisgebieden.

Berthil Wever is sinds begin april 2017 in dienst bij de holding als financieel directeur. “Van mij wordt verwacht om samen met Ewout inhoudelijk leiding te geven aan wat er bij Van Wijk gebeurt. Mijn rol kenschetst zich door drie domeinen, naast het algemene beleid zijn dat financiën, ICT en risicomanagement. Belangrijkste document daarvan is de strategievorming waarvan Ewout en ik de kartrekkers zijn geweest.”

Voorzitter van het bestuur is jurist Kees van den Bergh. In het dagelijks leven advocaat en sinds 2014 betrokken bij E. van Wijk. Eerst als adviseur in de Raad van Advies, en vanaf 2020 dus in het bestuur, de one-tier board. Belangrijk, Kees is net als Koenders een niet uitvoerend bestuurder.

Tot 2020 kende E. van Wijk een Raad van Advies. Berthil Wever: “De overgang naar one-tier board was een vrij natuurlijke ontwikkeling waarin professionalisering voorop stond. Hierin kwam het bestuur meer rond de jonge aandeelhouder te staan. Ewout lette hierbij ook op de persoonlijke klik. Korte lijnen naast de formele rol.” Voorzitter Kees van den Bergh over het nut van een toezichthoudend bestuur: “Je draagt vanuit je eigen expertise bij aan de uitvoering, ook als klankbord voor de uitvoerders. En ja, het komt ook voor dat we adviseren om iets niet te doen. Dan kan het van tafel gaan.” Wever: “Wij zijn ook beperkt in wat we wel en niet mogen. De aandeelhouder mag weliswaar doen en laten wat hij wil, maar er is een bepaalde grenswaarde vastgelegd.” Van den Bergh: “Er zijn besluiten van een bepaalde importantie; voor de aandeelhouder is het dan wezenlijk dat die daarover vooraf in gekend moet worden. Denk aan budgetten of overnames. In gezamenlijk overleg komt er dan een besluit.” Koenders: “Als het nodig is, moet er gestemd worden, maar uiteindelijk heeft de aandeelhouder het laatste woord. Al schat ik zomaar in dat Ewout daar niet gauw gebruik van zal maken.”

Koenders en Van den Bergh dienen ook andere bedrijven. Kijken links en rechts in de keuken en nemen een frisse wind mee. Van den Bergh: “Ewout luistert graag naar onze ervaringen. Houdt van een brede horizon.” Als jonge en moderne ondernemer is hij dus eerder nieuwsgierig dan afwerend. Luistert, wikt en weegt. De belangen en bedragen zijn voor hem, nog groter dan vroeger voor Ad. Een feit waarvan Ewout zich zeer bewust is. Zijn sterk ontwikkelde sociale kant, naast de bedrijfsmatige, maken hem tot een leider met een grote gunfactor onder zijn medewerkers. Een niet te onderschatten voordeel. Vader Ad neemt binnen het bestuur natuurlijk een speciale rol in. De drie heren steken hun bewondering voor hem niet onder stoelen of banken.

Van den Bergh: “Ad kent hier iedere stoeptegel. Hij weet echt alles.” Koenders: “De man heeft wat je noemt wijsheid. Niet de wijsheid in pacht maar natuurlijke wijsheid.” Van den Bergh: “Tja, en hij kan dat op geheel eigen wijze vertellen. Houdt ons met de beide benen op de grond.” Wever: “Hij schakelt gelijk van beleid naar uitvoering. Wil precies weten als we ergens over praten wat dat in de praktijk betekent.” 75 jaar E. van Wijk is 75 jaar geschiedenis. Maar besturen is net als regeren vooruitzien. Welke belangrijke ontwikkelingen zien zij op het bedrijf afkomen? Wever: “Zie onze strategie zou ik zeggen. Wij verwachten dat de modaliteit wegtransport een blijvertje is in Europa. Wij willen een leidende rol spelen in dat wegtransport van de Noordzee tot de Kaspische Zee.” Koenders: “Er zijn statistieken die zeggen dat je onder normale economische omstandigheden mag rekenen op 1% groei per jaar voor het wegtransport in volume. Europees gezien. Daarin hebben we met zijn allen nog wel een uitdaging. Naar schatting komen we de komende vijf tot tien jaar in Europa 450.000 nieuwe chauffeurs tekort om al dat werk te doen.” Kees van den Bergh en Berthil Wever: “Je ontkomt er dus niet aan dat chauffeurs duurder worden.” Koenders: “Wil je weten waar het met dit bedrijf naartoe gaat, dan moet je ook weten waar je klanten naartoe gaan. Je moet heel goed de visie en strategie van klanten proberen te ontdekken. Samen praten over hoe kunnen we onze samenwerking versterken, wat zijn jullie ideeën voor de toekomst. Wat moeten wij doen willen wij jullie behoefte voor transport en logistiek voor de komende jaren invullen? Welke uitdagingen zie je? Dat praten zonder over geld te praten is cruciaal.” Ander punt volgens Wever: “Data is het nieuwe goud zegt onze directeur Ab van Eck ergens in dit magazine. En dat klopt. Wij geloven daar absoluut in.” Koenders: “Je meet eigenlijk alles wat het voertuig doet. Rijtijden, rusttijden, laadtijden, lostijden, filetijden, tanktijden. Worden allemaal gemonitord in een boordcomputer. Die meet ook hoeveel minuten je bezig bent per pallet om te lossen. Drie minuten per pallet is bijvoorbeeld een beetje de gangbare norm. Stel je voor dat je een klant hebt waar je altijd 20 minuten staat te lossen voor drie pallets. Dan heb je wel een issue. Denk ook aan verloning en brandstofgebruik dat zijn allemaal datagegevens die je moet verwerken tot managementinformatie.” Wever: “Zoals track & trace van de lading per klant die de klant zo in kan zien.”

Werk aan de winkel dus in het wegtransport dat volgens de heren staat voor een groene revolutie. Wever: “Elektrificeren van de vloot, daar moet je op tijd mee beginnen wil je over vijf jaar een belangrijk deel van je wagenpark met ZE-trucks uitgerust hebben. Hoeveel van je beperkte euro’s stop je daarin terwijl de andere business ook gewoon doorgaat. Dat zijn discussies die wij hier aan tafel voeren.”